11. Schillerbaude – Landeshuter Pass (Przełęcz Kowarska)

gospody 11

Pierwsza karczma na Przełęczy Kowarskiej stanęła już w XVIII w., ze względu na malownicze położenie przełęczy i piękne widoki na Kotlinę Kamiennogórską, choć jeszcze wtedy główną drogą do Kowar był Stary Trakt Kamiennogórski, który wiedzie przez Przełęcz pod Bobrzakiem. Dopiero wybudowanie drogi głodu ustanowiło nowe przejście między pasmami Rudaw Janowickich i Karkonoszami, właśnie przez Przełęcz Kowarską. Droga głodu jest nazwana na cześć pamięci okolicznych tkaczy, których skrajne ubóstwo zmusiło do zatrudnienia się przy budowie drogi za zapłatę w postaci bochenka chleba dziennie. W roku 1890 otwarto na przełęczy schronisko Schillerbaude. Później dobudowano ogromną oszkloną werandę. Schronisko było bardzo popularne. Ze schroniskiem wiążą się opowieści o skarbach: otóż syn właściciela z czasów wojny był w Hitlerjugend, a potem został wysokim urzędnikiem SS. W obiekcie często odbywały się zbiórki nazistowskiej młodzieżówki. W ostatnim roku wojny przywieziono tu na ciężarówce ciężkie drewniane skrzynie, które ukryto ponoć w piwnicy Schillerbaude. Po wojnie szukano tych skrzyń, ale nigdy ich nie znaleziono. Znaleziono za to skrzynie przygotowane dla Werwolfu – broń, materiały wybuchowe, pieniądze w różnych walutach. Miały być użyte przez partyzantkę, gdyż Niemcy niełatwo pogodzić się mogli z utratą Sudetów. Schronisko, o dziwo, ocalało i zaczęło działać wkrótce po wojnie. Nazywało się oficjalnie Szczytno, ale wszyscy znali je jako Schronisko Na Przełęczy Kowarskiej. Jednak jego stan stale się pogarszał, więc w późnych latach 60-tych przeznaczono je do remontu, który rozpoczęto w 1972 r. W planach było nawet ogrzewanie gazowe, jednak sytuacja nie pozwalała na takie rozwiązanie. Potrzebne było ułożenie nowego gazociągu, co nie było priorytetem w gospodarce centralnej.   Obiekt stał opuszczony, w bardzo złym stanie i rozpoczętym remontem. Wybuchł w nim w końcu pożar, który strawił wszystkie drewniane części, mury zaś rozebrano. Teraz na małym parkingu przy głównej drodze nie można już wypatrzyć żadnych śladów istnienia tego pięknego schroniska.