W ramach projektu MAŁE WIELKIE POMYSŁY – WSPÓLNIE CHRONIMY ŚRODOWISKO na terenie Akademii Zrównoważonego Rozwoju powstaje kurnik, w któr...

W naszym nowym sadzie pojawili się goście.

Miłego wędrowania po naszym wirtualnym szlaku.

Wieś Karpno powstała w średniowieczu przy zamku Karpień, który powstał prawdopodobnie jeszcze przed 1200 r., a pilnował szlaku z Czech przez Przełęcz Karpieńską. Nazwa zamku wywodzi się od herbu pierwszego znanego z nazwiska pana na tym zamku – złotego karpia na niebieskim tle. Zamek był w pewnym czasie stolicą małego państewka kontrolującego obszar całej Doliny Górnej Białej Lądeckiej i jej dopływów powyżej dzisiejszego Radochowa, ale jego świetność przerwały wojny husyckie. Od czasów jego spalenia przez czeskie wojska Taboru stał się siedzibą rabusiów plądrujących okolicę i zapuszczających się nawet do klasztoru w Henrykowie. Ruiny od czasów romantyzmu stanowiły miejsce wycieczek dla kuracjuszy pobliskiego Landeck (Lądek Zdr.). Właśnie na tym szlaku powstała gospoda Wernerbaude.

Obecnie z zamku zostały fundamenty i kamienie, osada została wysiedlona i popadła w ruinę, darmo szukać też ruin dawnej gospody.

Gospoda powstała na przełęczy, przy Masywie Śnieżnika w początkach XIX w. Na początku następnego wieku została znacznie rozbudowana, w części noclegowej mieściła aż 28 łóżek. Drogę przechodzącą przez przełęcz wybudowano z inicjatywy właścicielki okolicznych dóbr, królewny Marianny Orańskiej i jej syna Albrechta (droga prowadząca z przełęczy po stoku Czarnej Góry to Droga Albrechta). Kiedy zmodernizowano szosę z Bystrzycy do Stronia Śląskiego przechodzącą przez przełęcz schronisko stało się bardzo popularne. Słynęło w całej okolicy ze świetnego jedzenia i pięknych widoków. Miało ono kilka sal jadalnych. Każdą z nich urządzono w innym stylu, a wszystkie zdobione były motywami kwiatowymi malowanymi na sufitach, drewnianymi lampami w kształcie myśliwych oraz ekspozycjami ozdobnych talerzy. Dodatkową atrakcję stanowił ogródek prezentujący różnorodne rośliny Masywu Śnieżnika. W czasie wojny schronisko prowadziła Pani Brandes, która jak wielu innych właścicieli sudeckich gospód bezkrytycznie wierzyła partii nazistowskiej i jej przywódcy. Ze wspomnień wojennych zapamiętano wielki fortepian, na którym grano dla gości popularne walczyki i marsze wojskowe.

Schronisko przetrwało wojnę w znakomitym stanie. Po wojnie na bardzo krótko uruchomiono w budynku schronisko o nazwie Puchaczówka, wkrótce jednak wybuchł tajemniczy pożar, w którym podobno znaleziono zwęglone ciała 3 osób. Gospodarzy schroniska nigdy nie odnaleziono… Dziś na tym miejscu rosną samosiejki.

W małej osadzie liczącej ok.130 mieszkańców na płaskowyżu Czerwień na przełomie wieków powstało schronisko Gruppenbaude (Angsthauser). W czasie wojny budynek zajęło SS na swój ośrodek rehabilitacyjny. Wieś Czerwony Strumień powstała w XVI w. W okresie międzywojennym były w niej aż 2 gospody, drugą była Hubertusbaude. Po wojnie osadę całkowicie wyludniono i z racji wytyczenia granicy na potoku Czerwony Strumień  nie zasiedlono repatriantami ze wschodu.

Dziś nie widać śladów fundamentów gospody spod górskiej trawy a z osady pozostały fragmenty gospodarstw, ruiny kaplicy i potłuczone resztki figury Św. Jana Nepomucena.

Po prostu Piękny Widok, tak nazywała się prosta gospoda na zboczu Brzozy powstała w 1884 r. Turyści i pątnicy chętnie zatrzymywali się tu w drodze na Kalwarię. Gospoda funkcjonowała tu tylko w sezonie letnim, właścicielem był Michel Klieeisen, którego głównym zajęciem była troska o jakość miejscowego piwa (był też właścicielem browaru). Rzeczywiście piękny widok na przełom Nysy Kłodzkiej i samo Bardo oferował mały ogródek pod drzewami. W mieście wyrabiano słynne pierniki w kształcie Ślązaka z rękami w kieszeniach, ale głównym powodem sławy miasteczka Wartha nie były pierniki, ale cudowna figurka Matki Boskiej, słynącej, jak wierzono, z cudów. Po wojnie mała gospódka nie miała szans na przeżycie, rozebrano ją i nie istnieje już niestety.

W połowie XIX w. w małym Karłówku powstała drewniana gospoda o nazwie zur Erholung. Był to niewielki parterowy budynek z letnim ogródkiem, w którym stały stoły pod parasolami. Osada Karłówek znajdowała się przy turystycznie bardzo uczęszczanym szlaku do Wodospadów Pośnej i dalej po kamiennych schodkach na Strzeliniec Wielki. Wodospady Pośnej to szereg małych spadków górskiego potoku w kamienistym wąwozie. Były one uważane za niezwykle romantyczne miejsce. Dla zwiększenia efektu spadającej wody stosowano nawet różne zastawki i za opłatą otwierano je, a woda spadała w dół ze spektakularnym hukiem.  Na początku XX w. w miejsce drewnianej gospody postawiono nowy, znacznie większy budynek z użytkowym poddaszem, na kamiennej podmurówce, pionowo deskowany. Oprócz wyszynku oferował również 15 miejsc noclegowych. Ostatnim właścicielem schroniska do 1945 r. był Heinrich Pokora. Dzisiaj w lesie można odszukać resztki fundamentów schroniska. Osada Karłówek wyludniła się i wodospadów też nie ma, od kiedy na Pośnej zbudowano ujęcie wody. Tylko w okresie naprawdę ulewnych deszczy można obserwować resztki dawnej świetności tych wodospadów.

Gospoda powstała w latach 70tych XIX w. pod lasem, w drodze na Chełmiec. Miała duży taras widokowy, który z czasem zabudowano, zyskując oszkloną werandę. Zachwycała bogata snycerka drewnianych części budynku. Gospoda oferowała oprócz jadła i napojów również miejsca noclegowe, a jej atutem były wspaniałe widoki na Gottesberg, (Boguszów),  Riesengebirge (Karkonosze) i Schneekoppe (Śnieżkę). Działała także pod nazwą Bergrestaurant Friedenshohe. Właściciel, Herr  Neubauer, oferował także zajęcia taneczne w dużej sali tanecznej. Przed restauracją stał obelisk z orłem upamiętniający poległych w wojnie z Austrią i Francją. Po wojnie krótko funkcjonowała jako restauracja Częstochowianka (właściciel był z Częstochowy), ale chyba nie miał tak wielu gości jak Pan Neubauer przedtem, bo w 1950 r. budynek rozebrano.

Łysina to niewysokie wzgórze na zakończeniu Czarnego lasu. U wschodniego podnóża góry w 1901 r rozpoczęto budowę Sanatorium Gruźliczego, którego pierwsza nazwa „Cesarzowa Augusta Wilhelma” upamiętniała żonę cesarza Prus Wilhelma II. Po wojnie leczono tu zarówno choroby płuc, jak gruźlicę kostno-stawową. Ten profil działalności stał się dominujący aż do 1977 r., w którym obiekt stracił rangę sanatorium i stał się zwykłym szpitalem. Niewiele wiadomo o gospodzie na szczycie Łysiny, na nielicznych zachowanych fotografiach widać prostą, drewnianą konstrukcję z oszkloną werandą i ogródkiem. Wiadomo, że była chętnie odwiedzana dla wspaniałych widoków: w dole zabudowania Landeshut, dalej Rudaw Janowickie i Wzgórza Bramy Lubawskiej, zza nich Karkonosze ze Śnieżką. Dziś wzgórze jest porośnięte drzewami, widoków już nie ma, a śladów po gospodzie trzeba bardziej się domyślać, niż da się je naprawdę odszukać.